Młodzieżowe Słowo Roku to zabawa w wybieranie najbardziej popularnych nowych słów i wyrażeń stosowanych przez młodzież w danym roku. Wyrażenia te często pochodzą z języka potocznego, internetu lub popkulturowych trendów i potrafią w krótkim czasie opanować młodzieżową przestrzeń językową. Poznanie Młodzieżowego Słowa Roku pozwala zrozumieć, jak zmienia się polszczyzna, a także zobaczyć, jakie tematy i zjawiska są obecnie najważniejsze dla nastolatków.
Kluczowe wnioski:- Młodzieżowe Słowo Roku odzwierciedla przemijające mody i trendy w języku młodzieżowym. Niektóre słowa pozostają tylko sezonowym przebojem, inne wchodzą na stałe do polszczyzny.
- Proces wyłaniania Młodzieżowego Słowa Roku odbywa się zazwyczaj na drodze głosowania internautów i jury językoznawców.
- Poprzednie edycje pokazały, że młodzieżowe słownictwo często czerpie inspiracje z internetu, gier, muzyki czy serialów.
- Poznanie Młodzieżowego Słowa Roku daje wgląd w świat zainteresowań i sposobu myślenia współczesnej młodzieży.
- Nie wszyscy uznają słowa wybrane przez młodzież za istotne osiągnięcie językowe. Językoznawcy jednak przyglądają się temu zjawisku z zainteresowaniem.
Młodzieżowe Słowo Roku: Co to jest i jak je wybierają?
Młodzieżowe Słowo Roku to coroczny plebiscyt, w którym wybierane jest najpopularniejsze nowe słowo lub wyrażenie używane w danym roku przez polską młodzież. To zabawa językowa, która jednak pokazuje, jak żywy i zmienny jest język młodych ludzi. Odzwierciedla trendy, zjawiska i fascynacje dzisiejszej młodzieży, a także pokazuje, w jaki sposób nowe słownictwo wchodzi do polszczyzny.
Nominacje do tytułu Młodzieżowego Słowa Roku mogą zgłaszać wszyscy zainteresowani - sami nastolatkowie, nauczyciele, rodzice czy językoznawcy. Najczęściej zgłaszane są słowa związane z internetem, grami, serialami i muzyką - tematami bliskimi współczesnemu pokoleniu młodzieży. Po okresie zbierania kandydatur, rozpoczyna się głosowanie internautów na to, które słowo lub wyrażenie ma zostać Młodzieżowym Słowem Roku.
W niektórych edycjach do głosowania internautów dołącza się opinia jury ekspertów - językoznawców, leksykografów, nauczycieli. Ich zadaniem jest nie tylko wybór zwycięskiego określenia, ale także ocena wagi i rangi poszczególnych kandydatur pod kątem ich wpływu na kształtowanie się polskiej mowy nastolatków.
Rozstrzygnięcie konkursu jest szeroko komentowane w mediach, dając wgląd w to, jakimi słowami i wyrażeniami posługuje się współczesna młodzież. Wybrane Młodzieżowe Słowo Roku trafia także do słowników języka polskiego, potwierdzając tym samym swój wpływ na rozwój współczesnej polszczyzny.
Jak sprawić, by Twoja kandydatura na Młodzieżowe Słowo Roku wygrała?
Kluczem do wygrania tytułu Młodzieżowego Słowa Roku jest oczywiście autentyczna, szeroka popularność danego słowa lub wyrażenia wśród dzisiejszej młodzieży. Najlepsze szanse mają więc określenia faktycznie często używane w codziennych rozmowach, mediach społecznościowych czy na szkolnych korytarzach.
Zgłoszone kandydatury są poddawane ocenie pod kątem ich świeżości i innowacyjności. Młodzieżowe Słowo Roku musi być względnie nowym nabytkiem w języku potocznym - nie może to być stary zwrot, którego popularność jedynie powróciła. Nominowane są więc przede wszystkim świeżo utworzone słowa lub istniejące już określenia, które w danym roku zyskały nowy, przenośny lub slangowy odcień znaczeniowy.
Dobrze jest również, jeśli zgłaszane słowo lub wyrażenie jest wyjątkowe, wyróżniające się spośród innych popularnych zwrotów. Może to być zabawna gra słów, odjęzykowe nowatorskie określenie bądź słowo bardzo trafnie oddające jakieś aktualne zjawisko lub nastroje panujące wśród młodzieży.
Aby zwiększyć szanse kandydatury w głosowaniu, warto nagłośnić nominowany zwrot wśród znajomych, na portalach społecznościowych czy szkolnych forach internetowych. Szczególnie istotne jest zdobycie poparcia młodych internautów, których głosy mają decydujące znaczenie w wyborze Młodzieżowego Słowa Roku.
Poprzednie edycje Młodzieżowego Słowa Roku - przegląd
Plebiscyt na Młodzieżowe Słowo Roku ma już kilkunastoletnią tradycję. W poprzednich edycjach zobaczyliśmy, że język młodzieży pozostaje pod silnym wpływem trendów internetowych i popkulturowych. Wiele zwycięskich słów i wyrażeń pochodziło właśnie z tych źródeł.
W 2016 roku tytuł Młodzieżowego Słowa Roku przyznano określeniu „dzban" na oznaczenie kogoś mało rozgarniętego. Był to neologizm modny na podwarszawskich osiedlach i szkolnych korytarzach, a jego źródłosłowem był najprawdopodobniej podobny zwrot z kultury hip-hop.
- W 2018 roku młodzież upodobała sobie slangowe "xd" (czytane jako "iks de"), oznaczające rozbawienie, śmiech z czegoś.
- Dwa lata później Młodzieżowym Słowem Roku został "zwywol" - określenie osoby, która żyje według swojej woli, nie zważając na społeczne konwencje.
- W 2022 roku przyznano ten tytuł potocznej "lujce", czyli lekceważącemu zachowaniu lub wypowiedzi, często w internecie.
Jak widać, wybory młodzieży często odzwierciedlają zmiany w ich sposobie funkcjonowania - rosnącą rolę internetu, skupienie na własnych pasjach, a także nieco buntowniczą, nonszalancką postawę wobec otoczenia.
"" - laureat Młodzieżowego Słowa Roku 2023
W ubiegłorocznym plebiscycie na Młodzieżowe Słowo Roku bezapelacyjnie zwyciężyło zgłoszone przez internautów określenie "". Tym ekspresywnym, choć wieloznacznym zwrotem młodzież określa sytuacje lub osoby jawnie nieodpowiadające rzeczywistości, sztuczne, nieprawdziwe.
"" może się odnosić zarówno do ludzi udających kogoś, kim nie są, zbytnio nastawionych na wizerunek w mediach społecznościowych, ale również do samych mediów prezentujących świat w sposób wypaczony i niezgodny z tym, jak wygląda on naprawdę. To słowo-wytrych doskonale trafiło w sedno współczesnych nastrojów i krytycznego podejścia młodzieży do rzeczywistości online i offline.
Językoznawcy zwracali uwagę na wieloznaczność i pojemność znaczeniową tego określenia. "" może bowiem odnosić się zarówno do konkretnych zachowań, jak i bardziej ogólnego sceptycyzmu czy rozczarowania częścią rzeczywistości. Ta niejednoznaczność znaczeniowa została jednak uznana przez jurorów za atut, oddający specyfikę młodzieżowego języka.
Podsumowanie
Młodzieżowe Słowo Roku to świetna zabawa językowa, ale także fenomen społeczny i kulturowy. Wybór zwycięskiego słowa czy wyrażenia pokazuje, co najbardziej zajmuje, śmieszy i denerwuje współczesną młodzież. To również świadectwo żywotności i otwartości języka na nowe trendy oraz zmieniający się sposób postrzegania świata przez młodych ludzi.
Obserwowanie Młodzieżowych Słów Roku pozwala lepiej zrozumieć młodzieżową wrażliwość i styl komunikacji. Takie plebiscyty są też niezwykle istotne dla językoznawców - pomagają im badać, w jaki sposób język kształtuje rzeczywistość społeczną, a zjawiska społeczno-kulturowe wpływają na mowę. Młodzieżowe Słowo Roku to zatem zjawisko zasługujące na uwagę każdego miłośnika języka i obserwatora kultury.
