Dobre filmy kryminalne skandynawskie to prawdziwy rarytas dla miłośników mrocznych historii osadzonych w surowym, północnym klimacie. W ciągu ostatnich kilkunastu lat kinematografia skandynawska wydała na świat wiele świetnych produkcji łączących w sobie elementy kryminału, thrillera i dramatu. W niniejszym artykule przedstawiamy subiektywny wybór 10 najlepszych filmów tego gatunku, które koniecznie musicie zobaczyć.
Kluczowe wnioski:- Filmy skandynawskie cechują się mrocznym klimatem i intrygującą fabułą.
- W zestawieniu znajdziecie zarówno klasyki gatunku, jak i nowsze produkcje.
- Nie zabrakło pozycji nagradzanych na największych festiwalach filmowych.
- To idealna propozycja dla fanów kryminałów, thrillerów i skandynawskiej kinematografii.
- Opisy filmów zawierają jedynie podstawowe informacje, aby nie psuć Wam zabawy.
Najlepsze skandynawskie kryminały wszech czasów
Kinematografia skandynawska ma do zaoferowania wiele świetnych filmów kryminalnych. Wśród nich znajdziemy zarówno kultowe produkcje sprzed lat, jak i nowsze dokonania reżyserów północnych krajów Europy. Przeglądając rankingi i zestawienia najlepszych skandynawskich kryminałów, kilka tytułów pojawia się wyjątkowo często.
Do absolutnej czołówki należy zaliczyć "Mężczyzn, którzy nienawidzą kobiet" w reżyserii Nielsa Ardena Opleva na podstawie bestsellerowej powieści Stiega Larssona. Film opowiada o poszukiwaniu zaginionej dziewczyny, w czym pomaga dziennikarzowi tytułowa Lisbeth Salander. Obraz zebrał entuzjastyczne recenzje i zdobył nagrodę publiczności na festiwalu w Göteborgu.
Równie wysoko w rankingach plasuje się "Insomnia" Erika Skjoldbjerga z Robinem Williamsem w roli głównej. Akcja filmu toczy się w norweskim miasteczku na północy kraju, gdzie w czasie białych nocy dochodzi do makabrycznych morderstw. Policjant ścigający zabójcę sam wikła się w mroczną grę. Obraz zebrał entuzjastyczne recenzje i był nominowany do Oscara za najlepszą reżyserię.
Kolejna pozycja to "Połów" Baltasara Kormákura, islandzki thriller o morderstwie na statku rybackim. Reżyser tworzy klaustrofobiczną atmosferę, budując napięcie między członkami załogi. Film był islandzkim kandydatem do Oscara i zdobywca wielu nagród za reżyserię.
Klasyki gatunku
Sięgając do klasyków skandynawskiego kina kryminalnego, nie sposób pominąć "Śledztwa" Jensa Liena z 1987 roku. Detektyw z prowincjonalnego miasteczka prowadzi śledztwo w sprawie brutalnego morderstwa młodej dziewczyny. Reżyser skupia się na psychologicznym aspekcie historii i motywacjach bohaterów.
Z kolei "Człowiek na torach" Nilsa Gaupa opowiada o płatnym zabójcy szukającym zemsty na dawnym pracodawcy. Obraz cechuje ascetyczna scenografia i przejmujące sceny na zaśnieżonych norweskich torach kolejowych.
Wśród zagranicznych widzów popularność zdobył także szwedzki "Zero" z 1995 roku w reżyserii Bo Widerberga. Jest to mroczna historia policjanta prowadzącego dochodzenie w sprawie serii tajemniczych zgonów.
Kultowe skandynawskie filmy kryminalne ostatnich lat
W ostatniej dekadzie skandynawscy twórcy stworzyli wiele świetnych filmów kryminalnych, które na trwałe zapisały się w historii gatunku. Do grona kultowych produkcji należy zaliczyć duński obraz "Polowanie" w reżyserii Thomasa Vinterberga.
Opowiada on o nauczycielu oskarżonym o molestowanie uczennic. Mężczyzna staje się celem polowania zorganizowanego przez mieszkańców miasteczka. Reżyser subtelnie prowadzi widza przez meandry moralności, sprawiedliwości i prawa.
Podobnych wątków dotyka islandzki "Biały, biały dzień" Hlynura Pálmasona - historia policjanta, który po śmierci żony odkrywa, że miała kochanka. Zrozpaczony bohater postanawia sam wymierzyć sprawiedliwość.
Mistrzowie gatunku
W kontekście współczesnych skandynawskich kryminałów nie można pominąć twórczości duńskiego reżysera Nicholasa Windinga Refna. Jego "Pusher" i kontynuacje tej historii ukazują kopenhaski półświatek przestępczy. Refn tworzy mroczny, brutalny obraz świata gangów narkotykowych.
Z kolei szwedzki reżyser Daniel Espinosa zdobył uznanie filmem "Easy Money" o imigrancie marzącym o szybkim wzbogaceniu się w szeregach mafii. Obraz cechuje dynamiczna akcja i doskonałe aktorstwo.
Wciągające skandynawskie thrillery kryminalne
Kryminały ze Skandynawii potrafią wciągnąć widza i trzymać w napięciu od pierwszej do ostatniej minuty. Doskonałym tego przykładem jest duński thriller "W ciemności" w reżyserii Jannika Johansena. Film opowiada o fotografie, który traci wzrok i staje się świadkiem morderstwa w sąsiednim mieszkaniu.
Podobnych emocji dostarcza szwedzki "Nielegalni" w reżyserii Johna Avneta. Dwóch braci, z których jeden jest śmiertelnie chory, decyduje się na desperacki krok - porwanie dziecka bogatego biznesmena. Za sprawą nieoczekiwanych zwrotów akcji, thriller nie pozwala oderwać oczu od ekranu.
Wśród wciągających skandynawskich kryminałów warto wymienić także duński "W— R.E.V.O." z 2020 roku w reżyserii Louise Arcangioli. Młody chłopak dołącza do gangu, aby zemścić się na sprawcach śmierci brata. Stopniowo wikła się jednak w coraz mroczniejszą intrygę.
Najciekawsze skandynawskie kryminały na Netflix
Wśród skandynawskich produkcji kryminalnych dostępnych na Netfliksie, uwagę przyciąga serial "Most" współprodukowany przez Danię i Szwecję. Akcja toczy się na moście łączącym Kopenhagę ze szwedzkim Malmö, który staje się miejscem makabrycznych morderstw.
Kolejna ciekawa pozycja to norweski "Witcher" z 2020 roku w reżyserii Ole Bornedala. Policjant z Oslo trafia do odizolowanej wioski, gdzie dochodzi do serii dziwnych zgonów. Miejscowi upatrują w nim wybawcę z opresji.
Trzecią godną polecenia produkcją Netflixa jest szwedzki serial "Modus" opowiadający o profilerze ścigającym seryjnego mordercę na zlecenie służb specjalnych. Intrygująca fabuła i świetne aktorstwo gwarantują emocje.
Mroczne skandynawskie kryminały z niespodziewanym zakończeniem
Jedną z najmocniejszych stron skandynawskich filmów kryminalnych są zaskakujące zwroty akcji i zakończenia, których nie sposób przewidzieć. Doskonałym tego przykładem jest islandzki "Krąg" w reżyserii Baldvina Zophoníassona.
Film opowiada o nastolatce, która popada w konflikt z rówieśnikami. Z czasem oni zaczynają ginąć w dziwacznych okolicznościach. Finalna scena zwieńczająca makabryczne wydarzenia jest prawdziwym szokiem.
Podobnie zaskakującą historią jest duński "Wspólnik" w reżyserii Christoffera Boe. Adwokat pomaga w upozorowaniu śmierci klienta, aby ten mógł zacząć nowe życie. Intryga przybiera jednak nieoczekiwany obrót prowadzący do szokującej konkluzji.
Filmy kryminalne ze Skandynawii warte każdej nocy
Na koniec kilka tytułów, które z pewnością umilą długie, zimowe wieczory. Norweski "Headhunters" Mortena Tylduma to historia łowcy głów wplątanego w niebezpieczną intrygę kryminalną. Film zachwyca rozmachem i niebanalną fabułą.
Z kolei w szwedzkim "Nietykalnych" Daniela Espinosy gangsterzy przejmują kontrolę nad więzieniem. Akcja rozgrywa się głównie w noc sylwestrową, co dodaje jej dynamiki.
Na koniec warto wymienić jeszcze duński "R" Tobiasa Lindholma - opowieść o przemocy w szkole opartą na prawdziwych wydarzeniach. Reżyserka z niezwykłą wrażliwością przedstawia motywacje bohaterów.
Podsumowanie
W powyższym artykule przybliżyliśmy kilkanaście wybitnych dobrych filmów kryminalnych skandynawskich, zarówno tych kultowych, jak i nowszych produkcji. Pokazaliśmy, że kinematografia krajów nordyckich ma do zaoferowania prawdziwe perełki dla miłośników mrocznych historii osadzonych w surowym klimacie Północy.
Wśród polecanych tytułów znalazły się klasyki gatunku, jak „Insomnia” czy „Człowiek na torach”, ale też świetne współczesne szwedzkie kryminały i thrillery. Przybliżyliśmy sylwetki uznanych reżyserów skandynawskich, takich jak Thomas Vinterberg czy Nicolas Winding Refn.
Pokazaliśmy, że skandynawskie kryminały potrafią wciągnąć i trzymać w napięciu, a ich niespodziewane zwroty akcji i zakończenia pozostają w pamięci na długo. Wybraliśmy też najciekawsze tytuły dostępne aktualnie na platformie Netflix.
Mamy nadzieję, że nasz subiektywny przegląd najlepszych norweskich kryminałów i filmów kryminalnych ze Skandynawii zachęcił Was do spędzenia wielu emocjonujących wieczorów w towarzystwie północnych opowieści. Zapraszamy do lektury i seansu!