Tomasz Raczek, krytyk filmowy i ambasador kategorii Ekranizacja w Plebiscycie Książka Roku, opowiada o swojej fascynacji teatrem i kinem, drodze zawodowej w mediach oraz planach na przyszłość. W szczerej rozmowie dzieli się refleksjami na temat sztuki, pracy dziennikarskiej i wolności twórczej. Opowiada też o swoim stosunku do książek i ich ekranizacji. Poznajemy Raczka jako człowieka głęboko zakochanego w kinie.
Tomasz Raczek o początkach kariery
Tomasz Raczek od najmłodszych lat interesował się sztuką i teatrem. Już w szkole średniej pisał pracę maturalną o twórczości Stanisława Wyspiańskiego, którego uważał za wielkiego reformatora teatru. Regularnie odwiedzał też pracownie artystów i chłonął wiedzę o procesie tworzenia dzieł sztuki.
Po maturze Raczek rozpoczął studia w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie. Tam jeszcze głębiej poznawał świat teatru - tym razem od strony aktora i twórcy. Równolegle pisał także teksty krytyczne do prasy.
Jak wspomina, jego fascynacja Wyspiańskim i reformą teatralną Craiga prowadziła go stopniowo w stronę zainteresowania filmem. Dostrzegł bowiem, że kino łączy w sobie różne dziedziny sztuki - literaturę, plastykę, muzykę. Dlatego z czasem skupił się na krytyce filmowej.
Początki pracy zawodowej
Po studiach Raczek rozpoczął pracę w Teatrze Komedia w Warszawie. Jako kierownik literacki współpracował tam m.in. z Olgą Lipińską. Wkrótce potem związał się z tygodnikiem "Polityka", gdzie publikował recenzje teatralne i filmowe.
Jak wspomina, ważnym punktem w jego karierze była praca w Programie II Polskiego Radia, gdzie prowadził autorskie audycje poświęcone kinu i teatrowi. Nagrywał też słuchowiska radiowe.
Tomasz Raczek o kinie i teatrze
Tomasz Raczek jest krytykiem o szerokich horyzontach, doceniającym różne nurty i style w sztuce. Jak mówi, fascynowały go zarówno modernistyczne poszukiwania Stanisława Wyspiańskiego, surrealistyczny teatr Tadeusza Kantora, jak i klasyczne dramaty Szekspira czy Moliera.
W kinie też nie ograniczał się do jednego gatunku. Kocha ambitne kino autorskie, ale też docenia wartościową rozrywkę - thrillery, sensacje czy komedie. Stara się podchodzić do każdego dzieła z otwartością, nie kierując się uprzedzeniami.
Jak twierdzi, najważniejsze jest dla niego to, by film oddziaływał na wyobraźnię i emocje. Dlatego w swoich recenzjach skupia się przede wszystkim na przeżyciu, jakie daje seans, a nie tylko na ocenie warsztatu.
Największe fascynacje
Do artystów, którzy wywarli na nim największe wrażenie, Raczek zalicza Stanisława Wyspiańskiego, Tadeusza Kantora i hiszpańskiego malarza El Greca. Uważa ich za swoistych przewodników po świecie sztuki.
Szczególnie bliski jest mu teatr Kantora, którego spektakle odmieniły jego spojrzenie na scenę. Przedstawienia mistrza teatru absurdu postrzega jako prawdziwe arcydzieła.
Kantor był poza skalą! Jego teatr to dla mnie prawdziwe olśnienie - mówi Raczek.
Tomasz Raczek o pracy w mediach
Po latach pisania recenzji teatralnych i filmowych do prasy, Tomasz Raczek rozpoczął pracę w telewizji. Najpierw jako stażysta, później już jako etatowy pracownik i w końcu dyrektor programowy.
Przez wiele lat był związany z TVP2, gdzie stworzył m.in. popularny program „Perły z lamusa” - cykl prezentujący archiwalne perełki polskiego kina. Prowadził też własne audycje w TVP1 i Polsacie.
Jak twierdzi, praca w telewizji dała mu ogromne możliwości popularyzowania ambitnego kina. Mógł przybliżać widzom największe arcydzieła i odkrywać przed nimi mniej znane filmy.
Radio i internet
Oprócz telewizji, Raczek był też obecny w Polskim Radiu, gdzie przez wiele lat prowadził autorskie audycje poświęcone filmowi i teatrowi. Opowiadał o najnowszych premierach, przybliżał sylwetki twórców, dzielił się wrażeniami z festiwali.
Obecnie jest związany z Radiem Nowy Świat, gdzie nagrywa podcasty o kinie. Jest też bardzo aktywny w internecie - prowadzi autorski kanał na YouTube, gdzie publikuje wideorecenzje nowych filmów.
Jak twierdzi, to właśnie internet dał mu największą niezależność i swobodę wypowiedzi. Dzięki niemu może realizować swoją pasję w sposób całkowicie wolny.
Tomasz Raczek o krytyce filmowej
Tomasz Raczek jest autorem setek recenzji filmowych, które publikował na łamach prasy, w radiu i telewizji. Jako krytyk ma bardzo indywidualne podejście do oceny dzieł filmowych.
Nie interesują go rankingi i oceny punktowe. Najważniejsze jest dla niego oddziaływanie emocjonalne filmu i przeżycie, jakie daje seans. Dlatego w swoich recenzjach skupia się przede wszystkim na tym, jak odbiera dane dzieło, a nie tylko analizuje warsztat filmowca.
Charakterystyczne dla jego stylu są rozbudowane, swobodne wywody na tematy filmowe, pełne osobistych dygresji i wspomnień. Raczek chętnie dzieli się przykładami ze swojego życia, by zilustrować prezentowane tezy.
Jak twierdzi, dzięki takiemu podejściu budzi zainteresowanie widzów i zachęca ich do refleksji nad własnymi reakcjami na dzieła filmowe. Pokazuje, że każdy odbiorca tworzy film na nowo w swojej wyobraźni.
Najważniejsze cechy
Najważniejszymi cechami Raczka jako krytyka są:
- docenianie różnorodności stylów filmowych
- skupienie na przeżyciu widza
- swobodna forma wypowiedzi
- dzielenie się osobistymi refleksjami
Dzięki takiemu podejściu zdobył uznanie i popularność wśród widzów, którzy cenią go za żywą reakcję na filmy i umiejętność dzielenia się nią.
Tomasz Raczek o książkach i Plebiscycie
Mimo że Tomasz Raczek jest przede wszystkim krytykiem filmowym, interesuje się też literaturą. Docenia rolę książek jako źródła inspiracji dla filmowców.
Jak twierdzi, z reguły podchodzi do ekranizacji jak do samodzielnego dzieła - nie porównuje ich z pierwowzorami literackimi. Jednak w przypadku adaptacji znanych i cenionych książek sięga po oryginał, by móc ocenić wierność przeniesienia treści na ekran.
Dlatego z entuzjazmem przyjął propozycję bycia ambasadorem kategorii Ekranizacja w Plebiscycie Książka Roku. Jak mówi, to dla niego świetna okazja do dyskusji o relacjach między literaturą a filmem.
| Książka | Film |
| Źródło fabuły i postaci | Samodzielne dzieło sztuki |
| Oddziałuje na wyobraźnię | Oddziałuje na zmysły |
Jak pokazuje tabela, książki i ich adaptacje różnią się sposobem oddziaływania na odbiorcę. Dla Raczka jednak oba medium mają ogromną wartość.
Tomasz Raczek o planach na przyszłość
Mimo wieloletniej kariery, Tomasz Raczek wciąż ma nowe plany zawodowe. Obecnie pracuje nad autobiografią, w której podsumuje swoje życie.
Jak mówi, książka będzie zawierać zarówno anegdoty i ciekawostki, jak i przemyślenia na temat roli sztuki oraz refleksje o własnej drodze. Ma pokazywać, jak udało mu się przekuć nieśmiałość w siłę dzięki pracy krytyka.
Oprócz autobiografii, Raczek planuje też rozwijać swój autorski projekt kinoterapii. Opisał go szczegółowo w książce "Kinopassana", udowadniając, że film może mieć pozytywny wpływ na psychikę widza.
Niezależnie od planów literackich, Raczek na pewno pozostanie też aktywny w mediach - zarówno w radiu, jak i w internecie. Jego pasja do kina wciąż jest niezaspokojona i dalej będzie chciał nią zarażać innych.
Podsumowanie
W wywiadzie Tomasz Raczek, znany krytyk filmowy i ambasador Plebiscytu Książka Roku, opowiada o swojej drodze zawodowej i fascynacji światem sztuki. Przybliża kulisy pracy w mediach - prasie, radiu i telewizji. Dzieli się też refleksjami na temat roli krytyka filmowego. Nie brakuje osobistych dygresji i ciekawostek. Dowiadujemy się, jaką rolę odgrywa dla Raczka literatura i dlaczego z entuzjazmem przyjął propozycję bycia ambasadorem kategorii Ekranizacja.
Cały wywiad ukazuje Raczka jako człowieka głęboko zakochanego w kinie i zafascynowanego sztuką w różnych formach. Poznajemy jego niestandardowe, bardzo osobiste podejście do krytyki filmowej, w której liczą się przede wszystkim emocje. To ciekawa i szczera rozmowa z jednym z najbardziej rozpoznawalnych polskich krytyków.
